ดอกบัวในโถแก้ว: บัวหลวงมีประโยชน์อย่างไร

[siritidaphon]

ดอกบัวในโถแก้ว: บัวหลวงมีประโยชน์อย่างไร

บัวหลวง (Nelumbo nucifera) ได้รับการยกย่องว่าเป็น "ราชินีแห่งไม้น้ำ" ไม่เพียงเพราะความงามและความหมายทางศาสนาเท่านั้น แต่ยังอุดมไปด้วยประโยชน์หลากหลายตั้งแต่รากจรดดอก ทั้งในด้านอาหาร ยา และการใช้ประโยชน์อื่นๆ ดังนี้ครับ


1. ด้านอาหาร
บัวหลวงสามารถนำมาประกอบอาหารได้แทบทุกส่วน:

เมล็ดบัว:

เม็ดบัวสด: รสชาติหวานมัน กรอบ นิยมนำมาทานเล่น หรือใช้เป็นส่วนประกอบในขนมหวานต่างๆ เช่น บัวลอยเม็ดบัว, สาคูเม็ดบัว

เม็ดบัวแห้ง: สามารถนำมาต้มทำเป็นน้ำเม็ดบัวแก้ร้อนใน นำไปทำเป็นไส้ขนม หรือใช้ในอาหารคาว เช่น ใส่ในกระเพาะปลา ต้มตุ๋นยาจีน

แป้งเม็ดบัว: สามารถนำมาทำเป็นแป้งสำหรับประกอบอาหารได้

เหง้าบัว (รากบัว):

มีลักษณะเป็นปล้องๆ รสชาติหวานเล็กน้อย มีใยอาหารสูง

นิยมนำมาทำอาหารคาวหวาน เช่น เหง้าบัวต้มกระดูกหมู, รากบัวเชื่อม, น้ำรากบัว

สามารถนำมาหั่นเป็นแผ่น ทอดกรอบเป็นขนมขบเคี้ยวได้

สายบัว:

คือส่วนที่เป็นก้านใบอ่อน มีลักษณะเป็นเส้นยาวๆ

นิยมนำมาประกอบอาหารคาว เช่น แกงส้มสายบัว, ต้มกะทิสายบัว

กลีบดอก:

กลีบดอกบัวที่สด สามารถนำมาห่อเมี่ยงคำ (เมี่ยงกลีบบัว) แทนใบชะพลูได้ หรือใช้ตกแต่งอาหาร

ใบอ่อน:

สามารถนำมารับประทานเป็นผักสดจิ้มน้ำพริก หรือนำมาห่อข้าว (ข้าวห่อใบบัว) ให้กลิ่นหอม


2. ด้านสมุนไพรและยา (สรรพคุณทางยา)
บัวหลวงมีสรรพคุณทางยาในหลายส่วน และถูกนำไปใช้ในตำรับยาแผนไทยมาอย่างยาวนาน:

เกสรบัวหลวง:

บำรุงหัวใจและระบบไหลเวียนโลหิต: ช่วยบำรุงหัวใจ ชูกำลัง ทำให้ชื่นใจ ขยายหลอดเลือดหัวใจ และลดความดันโลหิต

บำรุงระบบประสาทและผ่อนคลายความเครียด: มีฤทธิ์ช่วยให้จิตใจสงบ ลดอาการนอนไม่หลับ ลดความวิตกกังวล และช่วยบำรุงสมอง

ขับเสมหะ: ช่วยขับเสมหะ

ยาหอม: เป็นส่วนประกอบสำคัญในตำรับยาหอมหลายชนิด เช่น ยาหอมเทพจิตร, ยาหอมทิพโอสถ ซึ่งใช้แก้หน้ามืด ตาลาย วิงเวียน คลื่นไส้

ดอก (กลีบดอก):

ช่วยบำรุงหัวใจ บำรุงครรภ์ ทำให้คลอดลูกง่าย

แก้ไข้ แก้เสมหะ และโลหิต

มีฤทธิ์เป็นยาฝาดสมาน ใช้แก้ท้องร่วง

ดีบัว (ต้นอ่อนในเมล็ดบัว):

มีรสขม ช่วยบำรุงหัวใจ แก้เส้นโลหิตตีบในหัวใจ

ช่วยในการนอนหลับ ทำให้หลับสบาย

เหง้าบัว (รากบัว):

มีฤทธิ์เย็น ช่วยแก้ร้อนในกระหายน้ำ ลดไข้ แก้เสมหะ

ช่วยบำรุงกำลัง บำรุงร่างกาย

มีสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยชะลอวัย และบำรุงสมอง ลดความเสี่ยงอัลไซเมอร์

ช่วยในการย่อยอาหาร ลดอาการเกร็งของลำไส้

ใบ:

ใบอ่อน: ช่วยบำรุงร่างกายให้ชุ่มชื้น

ใบแก่: ช่วยบำรุงโลหิต แก้ไข้ แก้ริดสีดวงจมูก

เปลือกฝัก:

ช่วยสมานแผลในมดลูก และแก้ท้องเดิน

เปลือกหุ้มเมล็ด:

ช่วยคุมธาตุ สมานแผล และแก้ท้องร่วง


3. ด้านอื่นๆ
การประดับและศาสนา: ดอกบัวหลวงเป็นดอกไม้ที่สวยงามและมีความหมายทางศาสนาอย่างยิ่ง จึงนิยมนำไปประดับตกแต่งสถานที่ และใช้ในการประกอบพิธีกรรมทางศาสนา โดยเฉพาะการถวายบูชาพระ

สิ่งทอ: ก้านบัวหลวงสามารถนำมาแปรรูปเป็นเส้นใยสำหรับผลิตสิ่งทอได้

เครื่องสำอางและผลิตภัณฑ์: สารสกัดจากบัวหลวงบางส่วนอาจนำไปใช้ในผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง หรือผลิตภัณฑ์ดูแลสุขภาพ เช่น น้ำมันเกสรบัว

บัวหลวงจึงเป็นพืชที่มีประโยชน์ครบวงจร ตั้งแต่ส่วนที่เป็นอาหาร ยา ไปจนถึงการใช้งานอื่นๆ ที่ล้วนแล้วแต่มีคุณค่าอย่างมากครับ